Filmnieuwsbrief 133: Rebelse Lina Wertmüller overleden | Zwarte en non-binaire acteurs steeds zichtbaarder | Filmbus voor Palestijnse kinderen

Terwijl het afwachten is wat het kabinet volgende week besluit over de coronamaatregelen na 18 december (my 50 cents: een verlenging van 3 weken), gooide de Nederlandse Vereniging van Bioscopen en Filmtheaters er donderdag alvast een ronkend persbericht uit met als titel: Drie hoepels is teveel! waarin ze het afschaffen van de verplichte sluiting om 17.00 uur bepleiten. Ik vrees dat deze oproep weinig weerklank vindt in Den Haag, maar het is een goedbedoelde poging. Ook in België geldt sinds kort weer de 1,5 meter afstand in de bioscoopzaal. Maar in theaters en concertzalen geldt deze regel niet, daar mag elke plaats worden verkocht. Over niet uit te leggen gesproken.

Ondertussen is de situatie in Duitsland ook niet veel beter. Bioscopen hebben daar al een tijd te maken met 2G, en in sommige deelstaten zelfs 2G+, waarbij zelfs als je gevaccineerd bent je ook nog een test moet doen. Hier kun je lezen wat voor desastreuze gevolgen dat heeft voor de bioscoopbranche. Dat zijn nog net wat meer hoepels dan in Nederland...

Maak er ondanks alles een mooie filmweek van!

---

Filmmaker en rebel Lina Wertmüller overleden

Gisteren werd bekend dat op 93-jarige leeftijd de Italiaanse regisseur Lina Wertmüller is overleden. Het is zo'n naam die bij de meeste filmkenners wel bekend is, maar bij het grote publiek zeker niet. Zeer ten onrechte. Wertmüller kreeg in 1977 als eerste vrouw een Oscarnominatie voor Beste Regie voor haar film Seven Beauties (de prijs ging toen naar John G. Avildsen voor Rocky). Het Oscarbeeldje vond ze maar een misplaatst mannelijk symbool. In 2019, toen ze een Honorary Oscar voor haar hele werk kreeg, doopte ze het beeldje om tot 'Anna'. Het tekent haar rebelsheid, provocateurschap én humor. In de New York Times staat een mooi uitgebreid stuk over haar leven en werk.

Lina Wertmüller, Italian Director of Provocative Films, Dies at 93 | The New York Times — www.nytimes.com

Zwarte en non-binaire acteurs steeds zichtbaarder in films en series

Sinds het begin van de corona-pandemie, begin 2020, is het aantal rollen voor zwarte en non-binaire acteurs flink toegenomen, zo blijkt uit een studie van Variety. Er zijn grote verschillen tussen films en series en binnen de diverse groepen, zo wordt duidelijk als je de uitkomsten op een rij zegt. Het lijkt op het eerste gezicht cijferfetisjisme, maar als spiegel over waar we nu staan is het zeer zinvol. Het is het verschil tussen opgemerkt en genegeerd worden. In Nederland vinden dit soort onderzoeken trouwens zeer ad-hoc plaats, de laatste keer was in 2019 door een actualiteitenrubriek..

Black and Nonbinary Actors See Representation Gains During Pandemic: Study | Variety — variety.com

Eerste filmfestival in Saoedi-Arabië

Het is nog maar vier jaar gelden dat in het oerconservatieve Saoedi-Arabië de bioscopen open mochten. Aanvankelijk nog voorzichtig in een paar zalen, maar de grote Amerikaanse ketens zagen hun kans schoon om nieuwe megabioscopen uit de grond te stampen. En nu is er dan ook de allereerste editie van het Red Sea Film Festival, inclusief rode loper, in de Saoedische stad Jeddah. Daar kreeg Haifaa al Mansour (bekend van Wadjda) als eerste vrouwelijke Saoedische filmmaker tijdens de openingsceremonie een ereprijs voor haar werk. Een PR-stunt voor het regime of een teken van echte sociale veranderingen? In elk geval interessant genoeg om goed te blijven volgen.

After ending cinema ban, Saudis roll out red carpet for 1st film festival | The Times of Israel — www.timesofisrael.com

Wat is er over van de opleving van de Arabische cinema?

We blijven nog even in het Midden-Oosten en Noord-Afrika, waar tien jaar geleden tijdens de Arabische lente ook de cinema nieuw leven werd ingeblazen. Dat er politiek en sociaal gezien niet veel meer van deze lente over is, zie je in het nieuws wel voorbij komen. Maar wat is er over van de energie die er toen in de Arabische filmwereld loskwam? Het filmblad Film Quarterly besteedt er in het nieuwe nummer veel aandacht aan. Het is soms wat academisch, maar het geeft een fascinerend inkijkje in de ontwikkelingen op filmgebied in de verschillende landen. Lees hier de introductie en duik hier in het uitgebreide dossier dat Film Quarterly hierover heeft gemaakt.

The Resilient Spring of Arab Cinema, Ten Years After: An Introduction | Film Quarterly — filmquarterly.org

De 'Filmbus' brengt kinderen in Gaza weer in contact met cinema

Dat film je, al is het maar voor even, naar een andere wereld kan brengen, ver van de dagelijkse werkelijkheid, dat hoef ik je als lezer van deze Filmnieuwsbrief niet uit te leggen. In het Palestijnse Gaza-stad zijn sinds eind jaren '80 alle bioscopen dicht en blijft de magie van film beperkt tot de tv of mobiele telefoon. Een nieuw initiatief brengt daar nu verandering in. In een tot bioscoop omgebouwde bus kunnen kinderen de magie van film opnieuw ontdekken. Bekijk hier de prachtige foto's, van de verwoeste bioscopen én van hoopvolle nieuwe initiatieven als de Filmbus. Wat mij betreft een ontroerend voorbeeld van de echte kerstgedachte.

Cinema bus allows Gaza residents to go to the movies again | The National News — www.thenationalnews.com

Een online ode aan de filmmetropool New York

In deze tijd van reisbeperkingen is het heerlijk om online wat weg te dromen over mooie bestemmingen. Eén daarvan is New York, waar ik begin 2020, vlak voor Corona meer werd dan de naam van een Mexicaans biertje, nog een paar dagen was. Het magazine Vulture brengt nu een geweldige ode aan de stad die nooit slaapt en gaat uitgebreid in op de betekenis van New York in de cinema. In maar liefst 17 verschillende thema's duikt Vulture in de 101 meest iconische films die er zijn gemaakt, de herkenbare skyline, de sociale problemen als onderwerp, en nog veel meer. Neem om alles te lezen een gratis trial en waan je voor even in het filmdecor van de Big Apple.

New York Makes the Movies and the Movies Make New York | Vulture — www.vulture.com

Wat is de ziel van het International Film Festival Rotterdam?

Het trieste nieuws blijft zich opstapelen voor het IFFR. Na twee grotendeels online edities vorig jaar (de reguliere in januari en het jubileum in juni) moet de komende editie nu al worden aangepast. Het hele programma voor professionals wordt online gehouden, en over het publieksprogramma valt pas ergens in januari nog wat te zeggen. Dan maar de geschiedenis van het festival induiken. In de nieuwe Ketelhuis Podcast halen Hans Beerekamp en Miranda van Gelder, de programmeur van het nu dakloze Utrechtse filmtheater ’t Hoogt, herinneringen top aan oprichter Huub Bals. En hoe groot is de invloed van een artistiek directeur tegenwoordig eigenlijk nog?

Ketelhuis Podcast #53: De Filmzolder over de erfenis van Huub Bals - Het Ketelhuis | Podcast on Spotify — open.spotify.com

Video-essay: de rol van Josephine Baker voor de zwarte cinema

De Amerikaans-Franse zangeres, danseres, actrice en verzetsheld Josephine Baker (1906-1975) was recent nog in het nieuws omdat ze als eerste zwarte vrouw in Franse Panthéon werd bijgezet. Maar over haar werk en haar betekenis voor de Black Cinema wist ik eigenlijk niet erg veel. Terwijl ze in de jaren '20 en '30 baanbrekend was in de Amerikaanse cinema. In deze boeiende video legt filmprofessor Terri Simone Francis uit wat Baker zo'n pionier maakte. Kijktip!