Filmnieuwsbrief 155
Staatssecretaris Uslu's worsteling met de filmsector | Prijsplafond voor Franse bioscoopkaartjes? | Waar is de seks in Hollywood gebleven
Terwijl Cannes nog maar net achter ons ligt, lijkt de zomerblockbusters - naast het zomerweer - nu echt in aantocht. Juist daarom wil ik een boek tippen dat hier ver vanaf staat: De filmfabriek, waarin filmjournalist Barend de Voogd de geschiedenis van het Haagse filmbedrijf Profilti rond 1930 - de onbekende concurrent van het Polygoonjournaal - beschrijft. Mooi om te zien dat de Nederlandse film- en bioscoopgeschiedenis zo nog levend word gehouden.
Verder interviewde ik voor Winq filmmaker Anne Vaandrager die met haar korte film Zon in de nacht niet alleen in het leven van haar homoseksuele opa dook, maar ook haar eigen queerness onder ogen kwam. Een mooi voorbeeld van een nieuwe generatie Nederlandse filmmakers die wars is van hokjesdenken, zowel persoonlijk als door het mixen van fictie en documentaire.
Welkom ook alle nieuwe Filmnieuwsbriefabonnees. Tot de volgende editie!
De Nederlandse film onder een politiek vergrootglas - en Gunay Uslu heeft het nakijken
Staatssecretaris Cultuur en Media Gunay Uslu heeft het recent maar druk met de Nederlandse film. Zo presenteerde ze vorige week een Kamerbrief bij een rapport over diversiteit en inclusie in de audiovisuele-sector met als titel Je kunt niet zijn wat je niet kunt zien. Het onderzoek moet “een spiegel voor de sector” zijn, aldus Uslu. Conclusie? Tussen fictie en non-fictie (documentaires) bestaat een groot verschil. Bij fictie is er sprake van ondervertegenwoordiging van dragende karakters van kleur, terwijl er bij non-fictie juist sprake is van een flinke oververtegenwoordiging (ten opzichte van de etnische diversiteit van de Nederlandse samenleving). Volgens Filmfonds interim-bestuurder Sandra den Hamer zijn de conclusies van het rapport “confronterend”. Eens kijken of het debat in de Tweede Kamer hierover net zo confronterend wordt.
Uslu heeft in elk geval recent al een nederlaag moeten incasseren bij het afzwakken van haar voorstellen om grote streamingdiensten te verplichten om te investeren in Nederlandse producties. De NOS gebruikte woorden als ‘Uslu slikt aanpassingen’ en ‘knarsetandend akkoord’. Zo hoeven de streamers veel minder geld af te dragen en mag het ook voor amusement, realitysoaps en comedyseries worden gebruikt in plaats van Uslu’s wens voor films, dramaseries en documentaires. SP-kamerlid Peter Kwint vatte in twee tweets het heel rommelige proces goed samen: kijk hier en hier. In een recente debatavond in het Ketelhuis (hier terug te luisteren) liet Kwint in elk geval zien over veel kennis en betrokkenheid over de Nederlandse filmsector te beschikken. Geen vanzelfsprekendheid in de Nederlandse politiek.
Uslu noemt in een recent interview trouwens Moonlight als voorbeeldfilm voor de jeugd. Een mooi gebaar in deze Pride-maand, maar een Nederlands voorbeeld noemen was wel krachtiger geweest (El Houb bijvoorbeeld).
Voorstel voor prijsplafond bioscoopkaartje in Frankrijk
Alles wordt duurder nu, en daar zijn bioscoopkaartjes geen uitzondering in. In Frankrijk - waar je in vergelijking met Nederland al een stuk betaalbaarder naar de film kunt - heeft een politica voorgesteld om een maximum prijs in te stellen voor bioscoopkaartjes om zo ‘bioscoopverslaving’ te bevorderen. Bovendien zou er een extra belasting van 10 procent op popcorn moeten komen waarbij het geld direct naar het Centre National du Cinéma zou moeten gaan. Het voorstel is nog lang geen wet, maar het laat zien dat het gevoel voor filmcultuur in elk geval diep zit.
Streamingdienst Max veegt even alle makers op één hoop
Een relletje in Hollywood: de grote streamer Max (het voormalige HBO Max) dacht even een tegenzet te doen in het langlopende conflict met de schrijvers van films en serie (luister hiervoor deze goede podcast van De Dag). alle makers (schrijvers, regisseurs en andere creatieve functies) werden bij de filmcredits op het kanaal allemaal bij elkaar geveegd onder het kopje ‘creators’. Eigenaar Warner Bros. Discovery verklaarde na flinke ophef hierover dat het een ‘technische fout’ was. Lastig te geloven, in zo’n miljardenbedrijf gaan dit soort wijzigingen langs vele schijven.
Overigens lijkt de staking, die nu de tweede maand ingaat, goed uit te pakken voor de schrijvers. Er zit blijkbaar een grens aan de financiële pijn en risico’s voor de grote entertainmentbedrijven…
Tom Hanks’ rant op streaming platforms
Je zou zeggen dat Hollywoodster Tom Hanks al zo vaak is geïnterviewd, dat er weinig opmerkelijks meer uitkomt. Toch had de New Yorker een fijn interview met Hanks (hier in podcast te luisteren, en hier terug te lezen). Hierbij vertelt hij onder meer op hilarische manier hoe het kijken van films via streaming met familie of vrienden vaak gaat:
"Be honest: How many times have you — and maybe you alone, or you and your family — said, 'Hey, let's watch something tonight?' Great, you pick up the remote and it takes you forever to agree on what you're going to watch on Apple or Netflix or Hulu or Amazon Prime. 'Oh, no, not that. No, not that. No, not that.' So forty-five minutes later you have decided, by way of bitter compromise, what you are going to watch—which is not what you really want to watch, but you're going to have to go along with it because three of the rotten members of your family have voted in favor of this thing and you're on the losing side.'
Then come the tech headaches. You turn down the lights. You enter your fucking password. And the code comes along and it asks for your billing address. And someone has to go through their phone, come up with a billing address. Because why did they reboot this? Who rebooted it? So there's another fifteen minutes that are lost to the process. Now you're finally ready to start the movie that you have all 'agreed' to watch. And you think, At last, let's watch the movie. Seventeen minutes into it, you think, I have no investment in this movie whatsoever. I don't like this movie. I'm going to leave the room and not bother watching the rest of this movie.”
Cannes 2023: wat gebeurde er naast het rumoer?
Cannes brengt de filmwereld altijd weer in beweging en wordt in alle media groot uitgemeten, vooral als het gaat om de sterren die op de rode loper de trappen van het Palais betreden, of de winnaar van de Gouden Palm. Een aantal opmerkelijke feitjes haalt echter nauwelijks de media:
De film Goodbye Julia van Mohammed Kurdafani draaide als eerste Sudanese productie op het filmfestival. De BBC stond hier uitgebreid bij stil.
BBC Culture heeft een opiniestuk van Kaleem Aftab, filmcriticus en directeur van Red Sea Film Fest, over de nog altijd aanwezige legimitatie van seksueel geweld in films die op Cannes te zien zijn.
Actrice Jane Fonda, die in Cannes was om de gouden Palm uit te reiken aan Justine Triet voor Anatomy of a Fall, cancelde in het hol van de leeuw de iconische Franse filmmaker Jean-Luc Godard. “He was a great filmmaker. But as a man? I’m sorry. No, no” aldus Fonda.
Op Indiewire las ik een mooi en uitgebreid stuk over het nieuws van Cannes dat Netflix en Martin Scorsese een groot educatieproject rond Agnès Varda’s documentaire Les Glaneurs et la Glaneuse gaan ondersteunen. Daarnaast kondigde Rosalie Varda, dochter van de in 2019 overleden Franse filmmaker, ook een archiefproject aan waarbij al het werk van Agnès Varda gerestaureerd zal gaan worden en online beschikbaar komt.
Video-essay: waar is de seks in Hollywood gebleven?
Een van mijn favoriete makers van filmessays is Luís Azevedo. Zijn nieuwste video gaat over het verdwijnen van seks uit Hollywood cinema. Waren we ooit te losgeslagen, of is het doorgeslagen preutsheid? Video-essay The Missing Ingredient is een toffe aanzet voor een discussie hierover.
Mijn mening? Doorgeslagen preutsheid ;)
Verre van preuts was trouwens de onlangs overleden Amerikaanse experimentele filmmaker Kenneth Anger, over wie Dana Linssen in NRC een mooie necrologie schreef. Anger was een van de eerste openlijk homoseksuele regisseurs in Hollywood. Bekijk zijn film Scorpio Rising uit 1963 of het homo-erotische Fireworks uit 1947 (!) en je snapt waar het video-essay hierboven vandaan komt.